Fries Kampioenschap Piksjitten

Zaterdag 8 januari 2011

Zaterdag 8 januari werd er op het Earnewâldsterwiid het Open Fries Kampioenschap Piksjitten gehouden.
Deelnemers kwamen uit De Knipe, Wergea, Suwâld, De Lege Geaën, Burgum en Earnewâld. Van de goed dertig deelnemers kwamen er elf van buiten het dorp Earnewâld.

 

's Morgens werd er in vier groepen gespeeld, waarvan de best twee 's middags in de finale speelden.
In het eerste jaar dat dames deel mochten nemen, werd na 15 jaar Renske Wester de nieuwe Fries Kampioen.

Bekijk alle foto's  van Tjamme Tilstra op picasaweb

Spelregels piksjitten yn Earnewâld 2011

Je speelt om centen (en de eer!), iedere speler legt zijn cent met muntzijde naar boven op de pik.

Begrippen

• Meet – Stuk hout waarvandaan wordt gegooid
• Pik – Stuk hout met waarop de centen liggen. De pik ligt een meter of 30-40 vanaf de meet (afh. van de omstandigheden)
• Pikhout – Met lood verzwaard stuk hout waarmee wordt gegooid, iedere speler heeft zijn eigen vaste pikhout.
• Pik syn stee – Cirkel met een radius van 2 klomplengtes rondom de pik, waarbinnen speciale regels gelden.

Bepalen van de volgorde om te beginnen

• Bij het eerste potje: Vanaf de pik terug naar de meet gooien. Diegene die het dichtste bij de meet gooit begint, enz. Deze volgorde blijft voor dit spel gelijk.
• Bij volgende potjes: Degene die er in het vorige spel als eerste uit was begint nu als eerste, enz. De speler die de laatste worp deed, mag in het volgende spel dus weer als laatste beginnen.

Het spel buiten "pik syn stee"

• Je start vanaf de meet, maximaal 2 passen naast de meet. Je probeert de pik om te gooien. Je mag ook het pikhout van een andere speler proberen te raken of een "tactische" worp ergens anders naartoe.
• Heb je een pikhout geraakt, dan mag je direct nog een keer vanaf de positie waar je ligt.
• Heb je de pik geraakt én deze ligt op zijn kant én er ligt minstens 1 cent met de kop naar boven, dan mag je direct nog een keer vanaf de positie waar je ligt. En de cent(en) die met de kop naar boven lagen zijn van jou. (Wordt de pik wel geraakt, maar valt deze niet om, dan roepen de tegenstanders blij "pik stjit", je mag dan niet direct nog een keer en de centen tellen ook niet.)
• Heb je niks geraakt, dan moet je je beurt weer afwachten.
• Wordt je pikhout door iemand anders geraakt (met een pikhout, niet indirect met de pik) dan ben je af en diegene die je eraf heeft gegooid krijgt jouw (eventuele) centen.

Het spel in "pik syn stee"
Je ligt in "pik syn stee" wanneer je pikhout binnen cirkel van 2 klompslengten (tegenwoordig een stokje) vanaf de oorspronkelijke positie van de pik eindigt. Er gelden dan een aantal bijzondere regels wanneer je weer mag gooien:

• "naar huis!" - Als je denkt, "ik heb genoeg centen gewonnen" tijdens het spel én je bent nog aan de beurt én je ligt in "pik syn stee", dan mag je teruggaan naar de meet. Je zegt dan; "ik gjin nei hûs", schopt de pik om en gooit je pikhout richting de meet, centen die kop liggen zijn ook nog van jouw. Tijdens het spel mag er maar 1 speler "nei hûs". Je loopt wel het risico alsnog je centen kwijt te raken want de laatst overgebleven speler mag één keer vanaf de pik op meet gooien, raakt hij deze, dan zijn de centen voor deze speler.
• "der achter!" – Roep je "der achter" voordat je, vanuit "pik syn stee"-positie op de pik gooit, dan mag je na je worp je pikhout op een door jou te bepalen positie achter de pik leggen (hierdoor wordt het voor tegenstanders moeilijker om jou te raken). Liggen er centen op kop, mag je natuurlijk nog een keer. Je moet de pik omgooien met je pikhout over het ijs en niet boven tegen de pik aangooien, dan bestaat de kans voor de medespelers dat de pik op zijn kant blijft staan.
• Uitroep; "pik stjit" en dan geldt het niet en de speler mag niet doorspelen en er niet achter gaan liggen.
• "omschoppen en gooien" - Gebeurt het dat je in pik z'n stee ligt en er is nog een tegenstander of meer, dan mag je zonder te kijken de pik omschoppen ( je weet dus niet hoe de munten zijn gevallen) en op je rivaal schieten, mis je hem en er ligt géén kop bij, dan mag de volgende. (De meesten gokken op kop en gooien zo goed mogelijk naar de tegenstander, is het kop en lig je er vlak bij dan hebben je een tweede, betere, kans, want met kop mag je weer gooien).

Einde van het spel
Het spel is afgelopen indien:

• Een speler de laatste cent van de pik "heeft". Deze speler mag nog één worp op een ander speler in de baan met centen doen (ook als er meerdere met centen zijn, maar één worp). Eventuele andere spelers in de baan behouden hun eventuele centen.
• Er nog één speler over is, deze krijgt dan automatisch ook de resterende centen op de pik.

In beide gevallen mag de laatste speler vanaf de pik nog een schot op de meet doen indien daar het pikhout van een speler op ligt die naar huis is gegaan.

Bijzondere situaties

• Gooit iemand met de eerste worp de pik om en wint door één of meerdere worpen al het geld, dan mogen diegenen op de meet allemaal op hem gooien, hij legt dan zijn blok op de pik. Is er iemand die zijn blok eraf gooit, dan neemt die zijn plaats in. De laatste die in zo'n geval op de pik ligt is de winnaar.
• Blijven centen aan de omgevallen pik kleven ( door vorst bijv. of anderszins ) , dan moeten deze centen uit de hand worden opgegooid.

De hele uitslag

A poul

1 Renske Wester Earnewâld
2. Sjoerd A. Kleinhuis Earnewâld
3 Willem Klein Earnewâld

B-poul
Groep 1
1. Piet Zwart Wergea
2. Gjald de Jong Earnewâld
3. Gjalt Wester Earnewâld

Groep 2
1. Jan Bruinsma Earnewâld
2. Bart Koopmans De Knipe
3. Leenderd Hager Wergea

Groep 3
1. Johan de Jager De Lege Geaën
2. Jan Kloosterman Garyp
3. Jarich Elgersma Earnewâld